Stefaan van den Bremt en het nieuw-realisme

Stefaan van den Bremt debuteerde in 1968 met de bundel Sextant, die verscheen onder het pseudoniem Stevi Braem. Van den Bremt zou dat pseudoniem ook later nog gebruiken als redacteur van het tijdschrift Kreatief.

Van den Bremt won met deze bundel de Prijs voor het beste literaire debuut van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen.

Voor zijn tweede bundel Een valkuil in de wolken (1971) werd Van den Bremt bekroond met de Malherbeprijs van de Provincie Brabant.

Hoewel hij met de citaten van Pierre Reverdy en Guillaume Apollinaire die aan zijn debuutbundel voorafgaan, het tegendeel lijkt te suggereren, is de stijl van Van den Bremt veel meer beïnvloed door de nieuwe zakelijkheid van dichters zoals Martinus Nijhoff en Gerrit Achterberg.

Sinds 1970 was Stefaan van den Bremt als redacteur betrokken bij het tijdschrift Kreatief, dat onder de bezielde leiding van Lionel Deflo zou uitgroeien tot de spreekbuis van het nieuw-realisme in de literatuur met dichters als Roland Jooris, Herman de Coninck, Daniël Van Rijssel en Patricia Lasoen.

Hoewel Stefaan van den Bremt lange tijd als redacteur betrokken was bij Kreatief, bleef hij altijd kritisch tegenover de uitgangspunten van de beweging. Meer bepaald het in zijn woorden "kritiekloos toejuichen van de realiteit zoals ze toevallig is" botste met zijn meer geëngageerd wereldbeeld. In een interview met Dirk De Geest (KULeuven) uit 2016 gaat hij dieper in op zijn relatie tot het nieuw-realisme.

.

.

Stefaan van den Bremt en maatschappelijk engagement

Het maatschappelijk-geëngageerd karakter van Stefaan van den Bremt kwam duidelijk naar voor in zijn bundel Lente in Vorst (1976) en in het toneelstuk Het spel van Angèle en Adèle dat hij schreef voor het theatergezelschap De Mannen van den Dam Internationale Nieuwe Scène.

Hoe dat engagement onverwacht ook ingreep op zijn persoonlijk leven, bleek in 1974 toen hij door rechtbank veroordeeld werd tot zes maand effectieve gevangenisstraf (de titel van de bundel verwijst naar de gelijknamige strafinrichting) en twee en een half jaar voorwaardelijk. Tijdens de jaarwisseling 1969-1970 was hij met een aantal mede-studenten van de Sorbonne op rondreis in Jordanië, waar ze contact hadden met het FPDLP (Front Populaire Démocratique pour la Libération de la Paléstine), een Palestijnse verzetsbeweging. Een van de mensen die hij daar ontmoet had, vroeg hem twee jaar later om een lift. Wat Van den Bremt niet wist is dat de persoon in kwestie een aanslag beraamde op een Nederlandse gasfabriek ... De eigenlijke dader wist te ontsnappen, maar Van den Bremt werd veroordeeld wegens medeplichtigheid.

.

Hoewel hij nooit lid geweest is van de Belgische Communistische Partij, maakt Van den Bremt er geen geheim van dat hij ideologisch aanleunt bij het marxisme en dat dat ook van grote invloed was op zijn vroeger werk. Tezelfdertijd is hij ook niet blind voor de tekortkomingen van het marxistisch systeem.

In 2016 sprak Van den Bremt met Eddy Bonte over de invloed van het marxisme op zijn leven en werk en hoe die invloed in de loop der jaren geëvolueerd is.

.

.

Het engagement van Van den Bremt vertaalde zich ook in zijn redacteurschap bij de marxistisch georiënteerde uitgeverij Masereelfonds van 1977 tot 1983. Masereelfonds werd in 1971 opgericht door onder meer Jef Turf en dichter Mark Braet. Behalve historisch-maatschappelijke publicaties gaf Masereelfonds vanaf 1978 ook een poëziereeks uit met onder meer oorspronkelijk werk van Miriam Van hee, Stefaan van de Brem en Tjen Pauwels en vertalingen van onder meer Neruda, Garcia Lorca en Bobrowski.

Van 1984 tot 2007 was Van den Bremt bestuurslid van PEN-Vlaanderen, een internationale vereniging die zich inzet voor vrije meningsuiting en vervolgde schrijvers. In 2004 werd hij  ondervoorzitter en in 2005 voorzitter.

Stefaan van den Bremt en Solange Abbiati

Solange Abbiati publiceerde in de jaren '70 twee dichtbundels: In de kooi (Orion, 1972) en Van het een komt het ander. Poëtische dialoog (Orion, 1973) (samen met Stefaan van den Bremt), maar is voornamelijk bekend als beeldend kunstenaar.

In die hoedanigheid werkte ze ook vaak samen met haar echtgenoot, Stefaan van den Bremt. Verschillende van zijn bundels hebben een kaftontwerp van Abbiati en/of bevatten tekeningen van haar.

Stefaan van den Bremt vertaald en gebloemleesd

De gedichten van Van den Bremt werden voor het eerst gebloemleesd in 2002. Toen verscheen bij uitgeverij Lannoo In een mum van taal. Gedichten 1968 - 2002. Uitgeverij P publiceerde in 2016 een nieuwe bloemlezing uit zijn werk, Krabbengang, samengesteld door de auteur zelf en met een inleiding van Dirk De Geest.

Het werk van Van den Bremt werd ook veelvuldig vertaald, onder meer naar het Frans, Duits, Engels, Italiaans, Spaans, Indonesisch, Sloveens, Slovaaks, ...