Wij, de zachte scherven is een samenwerking tussen Marleen de Crée-Roex (1941) en Roger Van Akelijen (1948). De Crée-Roex is de enige vrouwelijke dichter van deze reeks. Ze weet moeilijke thema’s, zoals vergankelijkheid, tot prachtige poëzie om te zetten. Haar vier gedichten worden telkens gevolgd door een ets van Van Akelijen. De etsen sluiten nauw aan bij de gedichten van de Crée-Roex waardoor het werk een verenigd geheel vormt. Wij, de zachte scherven verscheen in oktober 1978. De gedichten werden te Gent bij Drukkerij Erasmus gedrukt en Roger van Akelijen vervaardigde zijn etsen zelf te Antwerpen.
Bijzonderheden
In de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen wordt het eerste exemplaar van de 40 bewaard. In dit eerste exemplaar zijn enkele bijzonderheden opgenomen. Zo vinden we diverse staten van de etsen terug. Van Akelijen nummerde deze etsen zelf van 1 tot 40 en voegde van elke ets een “1e proefstuk” toe. In de kantlijn van deze proefstukken vinden we aantekeningen terug. Daarnaast is ook het originele handschrift van De Crée-Roex opgenomen. We krijgen via dit handschrift een kleine blik achter de schermen van het schrijfproces: we zien verschillende kleuren pen en potlood en zien dat verschillende regels zijn doorstreept en aangevuld. De dichteres toont zo aan dat een gedicht allesbehalve rechtlijnig ontstaat, het is een proces van herwerken.
Interpretatie
Het mooie aan poëzie is dat, net zoals bij het schrijfproces, ook de interpretatie niet rechtlijnig is. De dichteres kan een bepaald idee achter haar werk hebben maar de lezer kan deze anders interpreteren. Zonder een volledige interpretatie te geven, merken we enkele samenhangende thematieken op. Eerst en vooral vinden we de volgende opposities terug: ‘beweging’ vs. ‘stilstaan’, ‘licht’ vs. ‘donker’, en heel breed ‘alles’ vs. ‘niets’. Daarnaast maakt De Crée-Roex gebruik van natuurmetaforen (zoals ‘wortels’ en ‘takken’) en andere elementen uit de natuur. Ook speelt de tijd een grote rol in haar gedichten. Wij lezen over de vergankelijkheid van de aarde en de mens maar dagen de lezer uit een eigen betekenis te vinden in de poëzie van Marleen De Crée-Roex. Haar gedichten zijn gelaagd en staan vele interpretaties en betekenislagen toe.
We plaatsen hierboven na elk gedicht een afbeelding van de etsen om het werk als geheel te benadrukken. We raden aan het werk bij een eerste lezing in deze volgorde te bekijken. Inhoudelijk merken we duidelijk een samenhang tussen de poëzie en de beeldende kunst. We belichten enkele details uit de afbeeldingen:
- Op de eerste ets vinden we een vlinder terug, misschien wel de "nachtvlinder" waar De Crée-Roex het over heeft in het eerste gedicht.
- Na gedicht twee dat zich "in deze nacht" afspeelt, vinden we een kleine maan terug rechts op de ets. Daarnaast weet Van Akelijen het "deelsgewijs verbonden met de wind" zijn mooi uit te beelden, het lijkt wel alsof we ons hoog in de lucht begeven. Dit wordt ook benadrukt door de vleugels.
- Op ets drie herkennen we een spiegel, of toch een deel ervan, die doet denken aan het "spiegelbeeld" uit het derde gedicht.
- De vierde ets lijkt zich op een "vroeg uur" af te spelen in het oude Griekenland "wankelend aan de zon".
De etsen zijn van de hand van Roger Van Akelijen (Antwerpen, 1948). Hij volgde zijn artistieke opleiding aan de Antwerpse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Hij volgt 4 jaar schilderkunst bij prof Rudolf Meerbergen, voormalig lid van Jeune Peinture Belge en 1 jaar grafiek bij de prof Jos Hendrickx en Anton Van Omme. In 1969 exposeerde hij voor het eerst in de kersverse galerij ‘De Zwarte Panter’ waar hij bevriend raakte met talrijke artiesten zoals Jan Cox, Fred Bervoets, Walter Goossens, Wilfried Pas, Ysbrant, Marcel van Maele, Frank Maieu, ..
Al meer dan vijftig jaar leidt hij als meester-drukker het etsatelier van galerij De Zwarte Panter. Daarnaast heeft hij een omvangrijk eigen oeuvre uitgebouwd van etsen, schilderijen, aquarellen, pastellen, potloodtekeningen en kijkkasten. Bij de Panter was hij een van de exposanten van het eerste uur; hij heeft er inmiddels een stuk of vijftien solo's gekregen. Toch behield hij altijd de vrijheid om te exposeren waar hij wilde. De lijst van tentoonstellingen, in binnen- en buitenland, is inmiddels heel lang.
Kan het ook anders?
Hoewel we zonet zeiden dat de gedichten en etsen best in hun oorspronkelijke volgorde worden bekeken, nodigen we nu uit ze eens in een andere volgorde te bekijken. Rechts plaatsen we de gedichten en etsen in een willekeurige volgorde. Komt de stem van Marleen de Crée-Roex nu nog overeen met die van Roger van Akelijen?