Miriam Van hee vertaalt en vertaald

1981_achmatova.jpg
achmatova.jpg

In de eerste helft van de jaren '70 studeerde Miriam Van hee Slavistiek aan de Gentse Rijksuniversiteit. Vanaf 1988 was ze als docente Russische literatuur en grammatica verbonden aan het Hoger Instituut voor Vertalers en Tolken te Antwerpen.

Behalve als dichter gebruikte Miriam Van hee haar poëtisch talent ook om - met mondjesmaat - Russische poëzie te vertalen. Voor het Masereelfonds vertaalde ze in 1981 En de nacht belooft geen dageraad, een selectie uit het werk van Anna Achamtova. De publicatie kende veel succes en in 1982 volgde dan ook al een tweede en vermeerderde druk.

Aangezien de eerste bundels en vertalingen van Miriam Van hee gepubliceerd werden bij het links georiënteerde Masereelfonds, hoeft het niet te verwonderen dat er in de jaren tachtig ook vertalingen uit het Russisch van haar hand verschenen bij uitgeverij Kritak, met name Zwarte aarde. Schriften uit Voronezj van Osip Mandelstam en Zaoem van Velimir Chlebnikov. Het eerste boek werd vertaald in samenwerking met Peter van Everbroek en het tweede in samenwerking met Jan H. Mysjkin. Pieter Boulogne en Elke Brems wijzen in het Van hee Handboek (Poëziecentrum, 2022) op het opmerkelijke feit dat de vertaalpoëtica's van Mysjkin en Van hee herhaaldelijk zo ver uit elkaar lagen dat een aantal gedichten twee keer werden opgenomen in de bundel. Eén keer vertaald door Mysjkin en een keer door Van hee.

Uitgeverij Kritak (afkorting van 'Kritisch Aktiegroepen') is in 1971 ontstaan uit de Derde Wereldbeweging. Kritak profileerde zich met een uitgebreid gamma van maatschappijkritische publicaties. Vanaf de jaren tachtig begon Kritak onder impuls van de gangmakers Rik Coolsaet en Andre Van Halewyck ook literatuur uit te geven met oorspronkelijk werk van onder meer Jan Lampo, Brigitte Raskin, Tom Lanoye en Jo Govaerts en vertalingen van buitenlandse auteurs. Kritak ging daarna op in het uitgeversconcern Meulenhoff.

1986_mandelstam-aarde.jpg
1987-pasternak.jpg
1987_stempel.jpg
1989_chlebnikov.jpg
1988_koeprijanov.jpg
2006_taal-vervoert.jpg

Toen Vjatsjeslav Koerijanov in 1988 te gast was op het Poetry International Festival vertaalde Van hee een keuze uit zijn gedichten onder de titel De voelhorens van de aarde. De publicatie verscheen bij uitgeverij De Lantaarn/De Slavische Stichting in Leiden.

Miriam Van hee is ook actief bij het Gents Collectief van Poëzievertalers. Het Collectief werd in 2001 opgericht door Professor Thomas Langerak en verenigt studenten en oud-studenten van de opleiding Oost-Europese Talen en Culturen van de Universiteit Gent. Ze vertaalden onder meer werk van Aleksandr Blok, Joseph Brodsky, Chersonski, ... In 2006 verscheen bij Poëziecentrum naar aanleiding van europalia.russia de bloemlezing De taal vervoert de dichter heel ver weg, waarin werk van vijf hedendaagse Russische dichters werd opgenomen.

Een beetje een vreemde eend in de bijt is de vertaling uit het Zweeds. In 2000 verscheen bij Uitgeverij P de bundel Na een nacht tussen de paarden van Tua Forsström. De bundel werd vertaald door Lisette Keustermans en door Miriam Van hee. Na haar studie Slavistiek volgde Miriam Van hee nog een aantal jaar avondles Zweeds. Hoewel de vertaling hoofdzakelijk de verdienste van Lisette Keustermans is, volgens Van hee, werkten ze wel degelijk samen aan de tekst om er een leesbare, duidelijke, maar toch poëtische tekst van te maken. De bundel bevat ook verwijzingen naar een aantal Russische realia, met name naar Tarkovski en dat leunt ook aan bij de expertise van Van hee.

Tua Forsström behoort tot de Zweedstalige minderheid in Finland. De bundel die Keustermans en Van hee vertaalden werd door de Noordse Ministerraad bekroond met de Nordiska T-Radets pris voor het beste Scandinavische boek van het jaar.

2000-forstrom.jpg
1992_komm-pools.jpg
2000_lien.jpg
2001_och-vi.png
2004_skynimas.jpg
2006_mures.jpg
2006_tagen.jpg
2007_silence.jpg
2008_pais.jpg
2009_drugaja.jpg
2011_plaas.jpg
2018_tam.jpg
2020_insjoar.jpg

De poëzie van Miriam Van hee zelf werd herhaaldelijk vertaald naar onder meer Frans en het Engels, maar ook naar het Russisch, het Zweeds, het Bulgaars en het Zuid-Afrikaans. De vroegste vertaling dateert al van 1992 toen Jerzy Koch een selectie van haar werk naar het Pools vertaalde.

Voor de Franse vertaling van De bramenpluk door Philippe Noble won ze in 2007 de Europese poëzieprijs Poësias.